Historie monument

Historie monument

Na de oorlog is de ingang van de fabriek verplaatst. De oude uitgang, die voor zovelen de laatste uitgang was, werd dichtgemaakt en in de hal werden aan de wand drie gedenkplaquettes aangebracht die op 11 november 1946 door directeur Jacques Kattenburg werden onthuld. Van de pasfoto’s van de niet teruggekeerde Joodse medewerkers werd een gedenkboek samengesteld. Dit ‘Boek der Tranen’ lag vlakbij de herdenkingsplaten.

Ieder jaar op 11 november werden in de hal de vermoorde collega’s herdacht. De intercom in het bedrijf ging aan, de machines werden afgezet en zo konden alle personeelsleden de herdenkingstoespraak horen. Maar aan deze jaarlijkse herdenking kwam een einde toen het bedrijf in 1968 failliet ging.

Na de sloop van de Hollandia Kattenburg fabriek in 1969 werden de gedenkplaquettes en het Boek der Tranen overgebracht naar het Joods Historisch Museum om daar te worden opgeslagen.

Twee oud-medewerkers Piet Schijveschuurder en Jans Hofman vonden het treurig en onverteerbaar dat hierdoor nooit meer zou worden herdacht, dat bij de inval op 11 november 1942 hun oud-collega’s  zijn opgepakt en nooit meer teruggekomen.

Ze besloten dat er een monument moest komen waarop de drie gedenkplaquettes een waardige plaats zouden krijgen. Ze wendden zich tot het stadsdeel Amsterdam Noord en via de projectgroep IJplein kwam hun voorstel met positief advies bij de Amsterdamse Raad voor de Kunst. Door deze Raad werden drie kunstenaars uitgenodigd een ontwerp voor een monument te maken. Het sobere ontwerp van Cevas Stauthamer werd uitgekozen als het meest passend aan zowel het onderwerp als de omgeving. Het werd bekostigd uit het budget van de Raad voor de Kunst. Jans Hofman vond, dat het monument moest staan op de plaats waar vroeger de uitgang van de fabriek was en zo is dat ook uitgevoerd.

Op 11 november 1985 werd het monument door loco-burgemeester Jan Schaeffer en oud-collega Jaap de Boers onthuld en werd er de eerste herdenking gehouden.

In 1996 kon het comité door een gulle gift van Willy Kattenburg (oud-directeur ‘Kattenburgs Ltd Manchester’) nog twee platen op het monument laten aanbrengen. Daarop zijn de namen vermeld van alle werknemers en hun familieleden die bij de inval zijn opgepakt en in concentratiekampen zijn omgekomen.

Het fietspad tussen het monument en de IJpleinschool kreeg in 1999 de naam ‘Hollandia Kattenburgpad’.

Het ‘Boek der Tranen’ is in bewaring gebleven bij het Joods Historisch Museum. Het wordt daar elk jaar voorafgaand aan de herdenking opgehaald en ligt dan ter inzage in de Valk in het zaaltje waar genodigden en belangstellenden voor en na de herdenking bijeen komen.

Locatie

Het monument is geplaatst op de kruising IJplein en Hollandia Kattenburgpad in Amsterdam.